Belki Serie A’nın en çekici takımı olmayabilir; ama Cagliari armasının arkasında koca bir tarih saklı.
İtalya’nın en güzel adalarından; ayrıca Akdeniz’in Sicilya’dan sonra en büyük adası olan Sardinya’yı temsil eden Cagliari’nin temelleri 30 Mayıs 1920’de atıldı. Kulüp 100. yılını kutluyor.
100 yıllık bir İtalyan kulübü olmasına rağmen Cagliari’nin Serie A’daki ilk ve tek şampiyonluğu 1969-70 sezonunda geldi. Bu şampiyonluk sadece onlar için bir ilk değildi. İtalya’da ilk kez Roma’nın güneyindeki bir kulüp en üst düzey ligde şampiyonluk yaşamıştı.
Avrupa sahnesindeki en büyük başarısını 1993-94 sezonunda UEFA Avrupa Ligi yarı finaline yükselerek alan ve Inter'e yenilen Cagliari, başta da belirtildiği gibi pek ilgi çekici bir İtalyan kulübü sayılmayabilir. Fakat futbol kulüpleri daha çok hayvanlar ve efsanevî figürler tercih ederken Cagliari’nin armasındaki kırmızı haç ile bölünmüş, beyaz bir arka plan üzerinde, alnında bant bağlı olan 4 insan kafası figürü bir hayli merak uyandırıcı. Zira bunlar, Orta Çağ'da İber Yarımadası topraklarında yaşayan Müslüman bir topluluktan esintiler taşıyor.
Morolar
Cagliari’nin arması, temsil ettiği Sardinya’nın bayrağından esinlerek tasarlandı. Sardinya bayrağı, halk arasında “4 Moro bayrağı” ya da kısaca “4 Morolar” olarak bilinir. Bunun manası ise 11. yüzyıla kadar uzanır. Bunun için önce Morolar’a değinmek gerek.
Morolar, Mağrip, Sicilya ve Malta’nın yanı sıra İspanya ve Portekiz’in yer aldığı İber Yarımadası’nda yaşamış Müslüman bir topluluktu. Net bir etnik karaktere sahip olmamakla beraber Arap, Berberi ve İspanyol kökler taşıdığı bilinir.
711'de, çoğunlukla Kuzey Afrika’dan gelen Morolar’ın oluşturduğu birlikler, Emevîler'in o dönem Romalılar tarafından Hispania olarak adlandırılan İber Yarımadası’nın fethine öncülük etmişti. Sonrasında bu bölge Endülüs olarak adlandırılmıştı.
827'de Morolar, Sicilya'da Mazara del Vallo’yu işgal ederek liman olarak geliştirdi. Sonunda adanın geri kalanını da ele alarak bölgeyi bir araya getirdiler. Ancak bölgedeki din ve kültür farklılıkları, Avrupa’daki Müslüman alanların yönetimini yeniden ele almak isteyen Avrupalı Hristiyan krallıkları ile Müslümanlar arasında yüzyıllarca süren bir çatışmaya yol açtı. Bu çatışma İspanyolca’da “yeniden fetih” anlamına gelen "Reconquista" olarak anıldı ve 1492’de Endülüs devletinin yıkılmasıyla sona erdi.
Aragon Krallığı
Morolar’ı temsil eden 4 insan başının ilk kullanımının 1281 yılına dayandığı bilinir: Kraliyet Şansölyesi Peter Aragon, bu başları mühründe kullanmıştır ancak o zamanlarda bu baş figürlerinde şimdiki gibi bandaj yoktu ve yüzlerinde sakal vardı.
Sardinya Krallığı 1326 yılında kurulduğu zaman Aragon Tacı’nın parçası oldu. Aragon Tacı, 1162 ve 1716 yılları arasında varlığını sürdüren; krallıkların konfederasyonu veya birleşik devlet olarak da adlandırılan bir kompozit monarşi devletiydi. Aragon Tacı, İspanya’nın doğu kesiminin büyük bir bölümü, Güney Fransa'nın bir kısmı, Balear Adaları, Sicilya, Korsika, Sardunya, Malta, Güney İtalya ve Yunanistan'ın bazı bölümlerini kontrol eden imparatorluktu.
Bayrağın kökeni hakkında birçok gelenek var fakat akademisyenler arasında hangisinin doğru olduğu konusunda bir fikir birliği yok. İspanyol geleneklerine göre 4 Morolar bayrağının kökeni, 1096 yılında Kral I. Peter Aragon’un Alcoraz Savaşı’ndaki zaferine dayanıyor. Bu savaşın sonunda Aziz George’un* mucizevi bir şekilde ortaya çıktığı ve savaş alanında Morolar’a ait 4 emirin vücudunan ayrılmış başlarının yer aldığı söylenir. Günümüzdeki Sardinya bayrağının kökenleri işte bu olaya dayanmaktadır: Aziz George’un Haçı (beyaz arka plan ve kırmızı haç) ile 4 Moro emirinin başı.
*Ara bilgi: Aziz George, Hristiyan mitolojisinde kendini İsa yolunda savaşmaya adayan mitolojik kişidir. Ülkemizde “Aya Yorgi” olarak bilinir.
Daha genel, mitlerden uzak ve en kabul gören geleneğe göre ise bu bayrak, Reconquista ile aynı zamanda Kutsal Topraklar’da mücadele eden Haçlılar’ın bir sembolü olan Aziz George Haçı’ndan ve Aragon Tacı’nın Morolar’a karşı aldığı 4 büyük zaferden oluşur: Bu 4 büyük zafer, 4 insan başı ile gösterilir ve Zaragoza , Valencia , Murcia ve Balear Adaları ’nın yeniden fethini temsil etmektedir.
İster Aziz George’un mucizesi, ister 4 emirin kesilen kafaları; isterse şehirleri temsil eden zaferler olsun… Her halükarda bu bayrak ve en nihayetinde Cagliari’nin arması, Sardinya’nın tamamen dahil olduğu İslam ve Hristiyanlık arasındaki tarihsel bir çatışmadan kaynaklanmıştır.
Sardinya bayrağı yıllar boyunca sürekli değişime uğradığı gibi Cagliari’nin armasında da benzer değişimler yaşandı. İlk örneklerinde bandajlar bulunmazken zamanla yüzlerin yönleri kimi zaman sola döndü, kimi zaman sağa; bandaj ise önce alında yer alsa da sonraları gözü kapayan bir şekilde kullanıldı.
Bazıları bu kullanımların tasarım hatası olduğunu öne sürdü; bazı görüşlere göre ise gözlerin kapanması ve başların sağa-sola yön değiştirmesi bir nevî yöneticilere karşı bir eleştiriydi.
100. senesine yaklaşan Cagliari, bir futbol kulübü olmaktan da öte; geldiği toprakların tarihini ve kültürünü işte bu şekilde göğsünün tam üzerinde taşıyor...