Teknolojinin gelişimi farklı iletişim modellerinin artmasına sebep olmuştur. Bu farklılıklarla birlikte insanlar birbirleriyle daha hızlı ve basit bir biçimde iletişim kurmaya başlamıştır. Birbirinden farklı dijital iletişim araçlarının artması ve insanların bu araçları kullanarak iletişim kurmaya çalışması hem toplumsal hem de bireysel düzeyde kültürel dönüşüme sebep olmuştur. Bir dijital kültür oluşmuştur.
Bu kültürel değişimin en çarpıcı ve en göze batanı dil kullanımının çeşitlenmesidir. Dijital iletişim araçlarının insanlara sağlamış olduğu ortam, bireyin kendini ifade etme biçimi olarak farklı kullanımlar oluşturmasına sebep olmaktadır. Bu farklı kullanım modelleri kişinin kendini ifade edebilme alanı olarak değerlendirilmesinin yanı sıra kullanıcıların yaratıcılıklarını gösteren bir alan olarak da kabul edilebilmektedir. Buna dijital karakter denilebilir. Bugün çoğumuzun her gün bayağı zaman geçirdiği forumda bile kullanıcıların kendine has üsluplarını ve yazım tekniklerini görebilmekteyiz.
Bu yeni yazı dili, eski yazı dilinden farklı bir şekilde kendine has kuralları olan yazılı ve görsel biçimleri ortaya çıkarmış olsa da bu kullanım, geleneksel yazı dilinin sahip olduğu yazım kurallarının önemsenmeyişine sebep olduğu gözlenmektedir. Klavye kullanımı ve hızlı iletişim kurma amacı, geleneksel yazı dilindeki yazım hatalarının gerçekleşmesine ve bu hataların yaygınlaşmasına sebep olmaktadır. Bu yazım yanlışları, yazıyı yazan kişinin kimliği hakkında bir değerlendirme fırsatı bulabileceğimizi göstermektedir. Karşılaşılan yazım yanlışları o yazıyı yazanın kişilik özelliklerine yönelik yorumlar yapmamıza sebep olmaktadır.
Özellikle sosyal medya araçlarının artmasıyla ve etkin kullanımıyla ortaya çıkan sesli harfleri atlamak kelimeleri kısaltmak, düşünceleri emoji ile aktarmak ve en yaygın kullanımı sözcükleri okunduğu gibi yazmak yeni yazı dilini ortaya çıkarmış ve yaygın bir şekilde kullanılmaya başlanmıştır. Anlık mesajlaşmalar konuşma diline uygun şekilde yapılmaya başlanmıştır. (yapıcam, gelicem, öle, naber, napan…) Bu ifadeler yazım yanlışlığını göstermesinin yanında kişilerin kendilerini ifade etme yöntemi biçimi olarak değerlendirilebilir.
Ancak bu yanlışlar çeşitlilik olarak değerlendirilmemeli, kişinin kendini ifade edebilme imkanı sağlamak olarak düşünülmemelidir. Bu hatalar okuyucuların algısında olumsuz yönde etki bırakmaktadır. Hiç tanımadığınız biriyle yapmış olduğunuz iletişimde gözlemlediğiniz yazım yanlışları karşınızdaki kişinin konuyla ilgili sahip olduğu bilginin yetersiz olduğu fikrine kapılabilirsiniz. Özellikle iş yazışmalarında kullanılan dil, karşıdaki kişinin zihninizde yapılanmasına yönelik en önemli araçtır. Dahası, yazışmanın niteliği yüz yüze iletişimin vereceği algının yerini tutmaktadır. Yapılan yanlış yazımlar yazının güvenilirliğine negatif etki vermektedir. Okuyucu olarak bir haber metninde gördüğümüz yazım yanlışları, o haberin güvenilirliğine darbe vurmaktadır. Yazım yanlışlarıyla dolu bir haber metnini kim ciddiye alabilir ki... Kısacası hatasız yazım ve uygun imla kurallarının kullanımı okuyucu üzerindeki güvenilirliği arttırmaktadır ve bu kullanım istenilen algıyı yaratabilmektedir. Yazım yanlışlarıyla dolu bir yazı, yazı sahibinin imajına olumsuz bir etki sağlamaktadır. Kişinin dilbilgisine hakimiyeti, karakteri hakkında yorum yapmamıza neden olacak verilerden biridir.
Twitter gibi, kullanıcıların birbirleriyle hızlı iletişim kurdukları sosyal medya organlarında, birebir iletişim uygulaması whatsapp gibi ortamlarda yapılan yazım yanlışları daha kolay göz ardı edilebilir. Akıllı telefonlardaki klavyelerin küçük oluşu, klavyenin otomatik düzeltme özelliğinin kapalı olması düşünüldüğü zaman kullanıcıların yazım hatalarına daha anlayışlı yaklaşılmaktadır. Ancak elektronik posta, haber metinleri, blog sayfaları, internet sitelerindeki yazım yanlışları ciddi bir imaj, prestij kaybına sebep olduğu gözlenmektedir.
Daha önemli bir sorun da dijital ortamda yapılan hataların geleneksel yazım biçimlerine etki etmektedir. Dilekçelerde, özellikle iş başvurularında yapılan yazım yanlışları sık görünmeye başlanmıştır. Bugün firmalar iş başvurularındaki yazım yanlışlarından dolayı personel eledikleri bilinen bir gerçek. Dolayısıyla dijital iletişimle beraber değişen bu iletişim kodlarını en az şekilde kullanmak gerek ve dahası bunu geleneksel iletişimde asla kullanmamak gerekir. Yazı dilini ve dil bilgisini doğru kullanmak sahip olduğunuz yeteneklere, bilgiye ne kadar hakim olduğunuzu göstermektedir. Ciddi bir süre geçirdiğimiz sanal ortamda yazdığımız her yazının sizin karakterinizi, sahip olduğunuz yeteneklere olan hakimiyetinizi, yazdığınız yazının güvenilirliğini gösteren bir rehber olduğunu unutmayınız.
Bu kültürel değişimin en çarpıcı ve en göze batanı dil kullanımının çeşitlenmesidir. Dijital iletişim araçlarının insanlara sağlamış olduğu ortam, bireyin kendini ifade etme biçimi olarak farklı kullanımlar oluşturmasına sebep olmaktadır. Bu farklı kullanım modelleri kişinin kendini ifade edebilme alanı olarak değerlendirilmesinin yanı sıra kullanıcıların yaratıcılıklarını gösteren bir alan olarak da kabul edilebilmektedir. Buna dijital karakter denilebilir. Bugün çoğumuzun her gün bayağı zaman geçirdiği forumda bile kullanıcıların kendine has üsluplarını ve yazım tekniklerini görebilmekteyiz.
Bu yeni yazı dili, eski yazı dilinden farklı bir şekilde kendine has kuralları olan yazılı ve görsel biçimleri ortaya çıkarmış olsa da bu kullanım, geleneksel yazı dilinin sahip olduğu yazım kurallarının önemsenmeyişine sebep olduğu gözlenmektedir. Klavye kullanımı ve hızlı iletişim kurma amacı, geleneksel yazı dilindeki yazım hatalarının gerçekleşmesine ve bu hataların yaygınlaşmasına sebep olmaktadır. Bu yazım yanlışları, yazıyı yazan kişinin kimliği hakkında bir değerlendirme fırsatı bulabileceğimizi göstermektedir. Karşılaşılan yazım yanlışları o yazıyı yazanın kişilik özelliklerine yönelik yorumlar yapmamıza sebep olmaktadır.
Özellikle sosyal medya araçlarının artmasıyla ve etkin kullanımıyla ortaya çıkan sesli harfleri atlamak kelimeleri kısaltmak, düşünceleri emoji ile aktarmak ve en yaygın kullanımı sözcükleri okunduğu gibi yazmak yeni yazı dilini ortaya çıkarmış ve yaygın bir şekilde kullanılmaya başlanmıştır. Anlık mesajlaşmalar konuşma diline uygun şekilde yapılmaya başlanmıştır. (yapıcam, gelicem, öle, naber, napan…) Bu ifadeler yazım yanlışlığını göstermesinin yanında kişilerin kendilerini ifade etme yöntemi biçimi olarak değerlendirilebilir.
Ancak bu yanlışlar çeşitlilik olarak değerlendirilmemeli, kişinin kendini ifade edebilme imkanı sağlamak olarak düşünülmemelidir. Bu hatalar okuyucuların algısında olumsuz yönde etki bırakmaktadır. Hiç tanımadığınız biriyle yapmış olduğunuz iletişimde gözlemlediğiniz yazım yanlışları karşınızdaki kişinin konuyla ilgili sahip olduğu bilginin yetersiz olduğu fikrine kapılabilirsiniz. Özellikle iş yazışmalarında kullanılan dil, karşıdaki kişinin zihninizde yapılanmasına yönelik en önemli araçtır. Dahası, yazışmanın niteliği yüz yüze iletişimin vereceği algının yerini tutmaktadır. Yapılan yanlış yazımlar yazının güvenilirliğine negatif etki vermektedir. Okuyucu olarak bir haber metninde gördüğümüz yazım yanlışları, o haberin güvenilirliğine darbe vurmaktadır. Yazım yanlışlarıyla dolu bir haber metnini kim ciddiye alabilir ki... Kısacası hatasız yazım ve uygun imla kurallarının kullanımı okuyucu üzerindeki güvenilirliği arttırmaktadır ve bu kullanım istenilen algıyı yaratabilmektedir. Yazım yanlışlarıyla dolu bir yazı, yazı sahibinin imajına olumsuz bir etki sağlamaktadır. Kişinin dilbilgisine hakimiyeti, karakteri hakkında yorum yapmamıza neden olacak verilerden biridir.
Twitter gibi, kullanıcıların birbirleriyle hızlı iletişim kurdukları sosyal medya organlarında, birebir iletişim uygulaması whatsapp gibi ortamlarda yapılan yazım yanlışları daha kolay göz ardı edilebilir. Akıllı telefonlardaki klavyelerin küçük oluşu, klavyenin otomatik düzeltme özelliğinin kapalı olması düşünüldüğü zaman kullanıcıların yazım hatalarına daha anlayışlı yaklaşılmaktadır. Ancak elektronik posta, haber metinleri, blog sayfaları, internet sitelerindeki yazım yanlışları ciddi bir imaj, prestij kaybına sebep olduğu gözlenmektedir.
Daha önemli bir sorun da dijital ortamda yapılan hataların geleneksel yazım biçimlerine etki etmektedir. Dilekçelerde, özellikle iş başvurularında yapılan yazım yanlışları sık görünmeye başlanmıştır. Bugün firmalar iş başvurularındaki yazım yanlışlarından dolayı personel eledikleri bilinen bir gerçek. Dolayısıyla dijital iletişimle beraber değişen bu iletişim kodlarını en az şekilde kullanmak gerek ve dahası bunu geleneksel iletişimde asla kullanmamak gerekir. Yazı dilini ve dil bilgisini doğru kullanmak sahip olduğunuz yeteneklere, bilgiye ne kadar hakim olduğunuzu göstermektedir. Ciddi bir süre geçirdiğimiz sanal ortamda yazdığımız her yazının sizin karakterinizi, sahip olduğunuz yeteneklere olan hakimiyetinizi, yazdığınız yazının güvenilirliğini gösteren bir rehber olduğunu unutmayınız.
Tahir Mahir KOÇ
